از «چراغ‌گاز» تا «چراغ‌برق» | چرا مردم چراغ‌های این خیابان را می‌شکستند؟
تاریخ انتشار: ۲۰ شهریور ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۵۹۸۲۶۶۶
همشهری آنلاین - ابوذر چهل امیرانی: خیلی از بازاریان و شهروندان تهرانی به محدوده میدان امام خمینی(ره) و خیابان‌های امیرکبیر، لاله‌زار، ملت و اکباتان، «چراغ‌برق» می‌گویند، اما کمتر کسی علت این نامگذاری را می‌داند.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا ببینید
برخی‌ها، خرید و فروش لوازم برقی و الکترونیکی در خیابان لاله‌زار و ضلع شمالی میدان امام خمینی(ره) را دلیل معروف شدن این بخش از پایتخت به چراغ‌برق معرفی می‌کنند و عده‌ای، فعالیت کسبه در خرید و فروش لوازم یدکی خودرو را دلیل این امر می‌دانند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
دلیل این نامگذاری، ساخت کارخانه برق در خیابان امیرکبیر بوده که سبب شد لقب نخستین خیابان چراغ‌دار پایتخت را از آن خود کند. البته برای چراغ‌دار شدن این معبر قدیمی شهر تهران، سختی‌های زیادی کشیده شد و مردم آن روزگار نیز، رغبت چندانی به این کار نداشته و با چراغ‌دار شدن خیابان‌ها مخالفت کردند.
اینجا به چراغ‌گاز معروف بودمردم قبل از تاریکی هوا، هر طور شده خود را به خانه می‌رساندند تا از دست سارقان و حیوانات وحشی در امان بمانند. آنهایی هم که به هر دلیلی در تاریکی هوا مجبور به خروج از خانه می‌شدند، مسیر خود را با فانوس نفتی طی می‌کردند و بهتر بود که یکی دو نفر همراه خودشان داشته باشند. ناصرالدین شاه هم از این وضعیت دل‌نگرانی داشت تا اینکه در سفر به اروپا، تصمیم به برق‌کشی محوطه ارگ سلطنتی خود و خیابان‌های اطرافش گرفت. موضوع را با «میرزا حسین‌خان سپهسالار» در میان گذاشت که یکی از صدراعظم‌های او بود؛ چرا که می‌دانست او مردی نوگرا و تجددطلب است.
سپهسالار تلاش زیادی برای ایجاد روشنایی در محوطه ارگ و اطرافش کرد، اما در این راه با مشکلات زیادی مواجه شد تا اینکه تصمیم به راه‌اندازی کارخانه‌ای در خیابان امیرکبیر فعلی گرفت. این کارخانه با زغال‌سنگ کار می‌کرد و گاز کاربیت از لوله‌هایی که به سمت ارگ سلطنتی کشیده شده بود، فانوس‌های باغ اندرونی را روشن می‌کرد. البته کارخانه زغال‌سنگ، ظرفیت محدودی داشت و سپهسالار نتوانست کل خیابان‌های شهر را چراغ‌دار کند، ولی روشنایی خیابان‌های ناصریه (ناصرخسرو فعلی)، لاله‌زار و باب‌همایون از این طریق تأمین شد.
مردم با شنیدن این خبر، برای دیدن شب‌های روشن این خیابان‌ها به مرکز شهر رفتند و همان زمان، خیابانی که امروزه به امیرکبیر می‌شناسیم، به خیابان «چراغ‌گاز» شناخته شد. با این وجود، این طرح دوام چندانی پیدا نکرد چون از یک سو، تلاشی برای نگه‌داری کارخانه زغال‌سنگ نشد و از سوی دیگر، مردم شروع به تخریب لوله‌های کارخانه و شکستن چراغ خیابان‌ها کردند. آن زمان بر سر زبان‌ها افتاده بود که برق، کار شیطان است و باید از آن دوری کنند! عده‌ای هم معتقد بودند نباید به صنعت فرنگ اعتماد کرد چون ممکن است به‌یکباره قطع شود. کم‌کم کارخانه از کار افتاد و خیابان‌های چراغ‌دار هم مثل قبل تاریک شدند.
بازگشت روشنایی با چراغبرقبا روی کار آمدن مظفرالدین‌شاه قاجار بر مسند قدرت، بازرگان و سرمایه‌دار خوش‌نامی به اسم امین‌الضرب تصمیم به احیای کارخانه گاز گرفت. البته او این‌بار از زغال‌سنگ برای راه اندازی کارخانه استفاده نکرد و به فکر استفاده از تجهیزات روز برای برق‌کشی خیابان‌ها افتاد. برای انجام این کار به روسیه سفر کرد و تجهیزات کارخانه برق را به قیمت ۵۰۰تومان خرید. حتی چند سال بعد یکی از مهندسان برق باکو به نام «حیدرخان عمواغلی» را برای اداره کارخانه به تهران آورد.
این کارخانه که شهریور سال۱۲۵۸ ساخته شد، توان تولید ۴۰۰کیلو وات نیرو داشت و با نفت کار می‌کرد. به همین دلیل است که به امین‌الضرب لقب «پدر برق ایران» و «بانی صنعت برق ایران» داده‌اند. این‌گونه بود که کارخانه او نخستین کارخانه برق ایران شد و خیابان چراغ‌گاز هم تغییر نام داد و به «چراغ‌برق» معروف شد.
با این وجود، برخی از تهرانی‌ها مثل گذشته به تخریب کارخانه برق و تأسیسات آن پرداختند و به دور از چشم نگهبان‌ها و مسئولان کارخانه، لامپ‌ها را می‌شکستند و سیم‌ها را می‌بریدند. این وضعیت تا سال۱۳۰۶ ادامه داشت تا اینکه نیروگاه بخار از اروپا خریداری و در پایتخت راه‌اندازی شد تا مقدمات برق‌کشی خانه های مردم در کنار خیابان‌ها نیز فراهم شود.
با پایان یافتن دوره قاجاریه، اسم خیابان چراغ‌برق هم تغییر پیدا کرد و آن را «امیرکبیر» نامگذاری کردند که اکنون همین نام روی تابلوهایش خیابان خودنمایی می‌کند. البته، پیش از این خیابان امیرکبیر کم‌عرض بود و امکان تردد درشکه‌ها را داشت تا اینکه با ورود خودرو به کشور، این خیابان تنگ و پرپیچ وخم تعریض شد. همین کار سبب ساخت مغازه‌های زیادی در خیابان امیرکبیر شد که یکی از مهم‌ترین ویژگی آنها آفتابگیر بودن و دلبازی بود.
درحال حاضر، این خیابان به بازار خرید و فروش لوازم یدکی خودروهای مختلف مشهور است و همه روزه هزاران قطعه از این محل به شهرهای مختلف کشور ارسال می‌شود. کسانی هم که دنبال خرید لوازم یدکی اصلی یا ارزان و باکیفیت هستند، به این محدوده از پایتخت می‌آیند و از مغازه‌ها و پاساژهای خیابان‌های امیرکبیر و ملت خرید می‌کنند. بسیاری از «نخستین» های تهران هم در این خیابان شکل گرفته؛ از راه‌اندازی گاری‌خانه گرفته تا ساخت اولین داروخانه، بانک و سینما.
خیابان امیرکبیر در محدوده شهری شهرداری منطقه۱۲ قرار دارد و از محله‌های ایران، بهارستان، فردوسی، ارگ، پامنار و امامزاده یحیی(ع) عبور می‌کند. معبرهای مهمی هم مثل میدان امام خمینی(ره)، ری، تونل امیرکبیر، سعدی، ملت، اکباتان، ناصر خسرو و ناظم‌الاطبا به این خیابان متصلند.
کد خبر 704477 برچسب‌ها نفت امام خمینی روسیه تهران پایتخت ناصرالدین شاه تونل امیرکبیر منطقه ۱۲ برق گاز امیر کبیر سعدی بازار تهران ایرانمنبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: پایتخت ناصرالدین شاه روسیه تونل امیرکبیر نفت امام خمینی روسیه تهران پایتخت ناصرالدین شاه تونل امیرکبیر منطقه ۱۲ برق گاز امیر کبیر سعدی بازار تهران ایران میدان امام خمینی ره خیابان امیرکبیر کارخانه برق خیابان چراغ راه اندازی لوازم یدکی خیابان ها زغال سنگ چراغ برق چراغ گاز چراغ دار
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۵۹۸۲۶۶۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
تغییر ارکان خودرو، نصب برچسب و استفاده از چراغ زنون ممنوع است/ خودروهای آف‌رود تابع قوانین باشند
به گزارش صدای ایران از ایسنا، سردار سید تیمور حسینی در حاشیه جلسه دیدار مردمی که با حضور شماری از فرماندهان پلیس راهور فراجا در مرکز ۱۹۷ برگزار شد، با حضور در جمع خبرنگاران گفت: امروز فرصتی دست داد تا با مردم بدون واسطه دیدار و گفتگو داشته باشیم و بنده و همکارانم تلاش کردیم تا جای ممکن و تا جایی که قوانین و مقررات اجازه می‌دهد به مشکلات و مطالبات مردم رسیدگی کنیم. در مجموع حدود ۱۵۰ نفر به شکل حضوری و حدود همین تعداد نیز به شکل تلفنی مشکلات خود را مطرح کردند. همچنین تعدادی نیز پیشنهاد یا تشکر داشتند.
وی در خصوص بیشترین مطالبات مطرح شده از سوی مردم در این جلسه گفت: بیشترین مشکلات بیان شده از سمت مردم، مربوط به حوزه شماره گذاری خودروها و همچنین تخلفات آموزشگاه‌های رانندگی بود. اعتراض به فرآیند پیگیری تصادفات و جریمه رانندگی نیز از دیگر موارد مطرح شده بود. اما نکته مهم در مورد جریمه‌ها این بود که هیچ کدام جریمه اشتباهی نبود، بلکه درخواست بخشش بود.
رئیس پلیس راهور فراجا درپاسخ به پرسشی در مورد نور چراغ خودروها نیز گفت: نور چراغ‌ها باید تلفیقی از رنگ زرد و سفید باشد و چراغ فابریک خودروها از شرایط استاندارد برخوردار است. استفاده از چراغ با نور مطلقا سفید هم ممنوع است و باید از همان چراغ‌های استاندارد استفاده شود. البته رنگ چراغ ترمز باید قرمز باشد. همچنین استفاده از چراغ زنون برای خودروها مطلقا ممنوع است و اگر مشاهده شود ماموران پلیس نسبت به جریمه آن اقدام خواهند کرد. چراغ زنون خطرآفرین است و می‌تواند برای دید دیگر رانندگان به خصوص رانندگان مسیر مقابل خطر ایجاد کند. البته چراغ‌های فابریک خودروها مشمول جریمه نخواهد شد.
تغییر در ارکان خودرو غیرقانونی استحسینی با تاکید بر اینکه هرگونه تغییر در ارکان خودرو غیرقانونی است، گفت: در مورد خودروهای آفرودی هم لازم است که این خودروها نیز باید تابع قوانین باشد و به هیچ عنوان تغییری در ساختار خودرو ایجاد نکنند. با تمامی خودرو‌هایی که در ارکان اصلی همچون چرخ، چراغ، ارتفاع و مواردی از این دست تغییر ایجاد می‌کنند برخورد خواهد شد و مشمول جریمه می‌شوند. همچنین باید تغییرات ایجاد شده را رفع کرده و خودرو را به حالت اولیه و استاندارد دربیاورند.
وی در خصوص کنار نویسی بر روی شیشه و بدنه خودروها نیز گفت: نصب هر گونه نوشتار، استیکر، برچسب و ... بر روی شیشه‌ها و بدنه خودرو ممنوعیت دارد و تنها استثنا برای خودرو‌هایی است که مربوط به بخش‌های تجاری و اقتصادی و یا امدادی هستند که آنها هم باید مجوز مربوطه را دریافت و ضوابط در مورد نصب برچسب را رعایت کنند. در این ضوابط ابعاد برچسب و ... مشخص است. در غیر این صورت هرگونه تصویر و نوشته تزئینی و ... روی خودرو، دودی کردن شیشه و ... ممنوعیت دارد و مشمول جریمه خواهد شد.
گزارشگر قديمى راديو دار فانى را وداع گفت